Lahore - liberalna stolica muzułmańskiego Pakistanu.
Po opuszczeniu Beludżystanu odzyskałem wolność. Eskorta uzbrojonej w karabiny automatyczne Kałasznikow policji rozpłynęła się w powietrzu (gdzieś pomiędzy Sukkur, a Multan), a ja zacząłem swobodne poznawanie Pakistanu, a dokładnie miasta Lahore.
Lahore to olbrzymia metropolia, stolica Pendżabu, kulturowe serce, a także najbardziej kosmopolityczne i liberalne miasto Pakistanu. Ulicami płyną rzeki motorów i motorków, riksz i tuk-tuków (są to małe trójkołowe, pyrkające 'taksóweczki' ), zaprzęgów konnych, najróżniejszych wozów ciągniętych przez osły, a nawet wielbłądy. Ku mojemu zdziwieniu środkiem takiej miejskiej arterii (przez którą sączą się poprzeczne strugi przechodniów niemal w każdym miejscu), tuż przed moim hostelem, przejechała dostojnie wielka dyskotekowa platforma uzbrojona w dźwięczące, podskakujące głośniki, ciągnięta przez rosłego, przystrojonego wielbłąda...
Lahore zamieszkuje 11 mln. ludzi, choć nie jest to ani stolica Pakistanu (stołecznym miastem jest Islamabad, zaledwie 1,1 mln. mieszkańców), ani największe jego miasto (Karachi, 14 mln.). Cały Pakistan zamieszkuje obecnie 224 mln. ludzi, choć znów nie jest to największe państwo muzułmańskie (tym pozostaje Indonezja, 260 mln.). Wielu Pakistańczyków, których poznałem wywodzi się z wielodzietnych rodzin, posiadając ośmioro lub jedenaścioro rodzeństwa. Fakt ten przypisuje kulcie matki, który jest bardzo ważnym elementem islamu oraz przywiązaniu do tradycyjnego modelu rodziny. Rozwód, choć dopuszczalny w ramach islamu, jest widziany jako wielka ujma dla obojga małżonków, a ożenek (lub zamążpójścje) z rozwodniczką (lub za rozwodnika) powodem skandalu w szanującej się rodzinie i drastycznie zmniejsza szanse na ponowny związek małżeński.
Lahore to jednak ważne miasto historyczne. Szczyt jego rozwoju przypada na czas rządów dynastii Mogołów (ang. Mughals), wywodzącej się z centralnej Azji i spokrewnionej nie z kim innym, ale samą rodziną Dżyngis Hana, która w XV w. podbiła Afganistan i wiekszą cześć subkontynentu indyjskiego ustanawiając tym samym potężne przemysłowe Imperium (które ostało się prawie trzy stulecia, aż do inwazji Persji). Przyjmuje się, że do XVII w. Imperium Mogołów odpowiedzialne było za 25% całej światowej produkcji PKB. Poza wielkimi przedsięwzięciami architektonicznymi Mogołów, które dziś można oglądać w Lahore, ważnym wpływem Imperium było wprowadzenie do tego regionu islamu. Jest to szczególnie ważne dla Pakistańczyków, którzy wg oficjalnych statystyk są w 98% muzułmanami. W Lahore znajduje się jeden z największych meczetów na świecie - Badshahi - posiadający 8 minaretów (charakterystycznych wież) i pojemność dla 56,000 wiernych, a także olbrzymi mugalski fort wojskowy (niszczony i wielokrotnie odbudowywany, dziś także niszczejący). Oba zabytyki znajdują się w otoczonym murem, gęstym i pełnym zapachów, ludzi i straganów Starym Mieście.
Znajduje się tu także ulokowana pośród wielkiego parku, w pięknym wiktoriańskim budynku biblioteka, ufundowana przez największego patrona Pakistanu - Ali Jinnah. Ali Jinnah wziął odpowiedzialność za wprowadzenie w życie wielkiego planu jakim było utworzenie państwa Pakistan w 1947 roku, gdy Brytyjczycy pod wpływem długiego uporu walczących o niepodległość Hindusów i wycieńczenia 2 wojną światową zgodzili się ostatecznie wycofać z całego subkontynentu. Teoretykiem utworzenia muzułmańskiej części Indii i drugą najważniejszą dziś w Pakistanie osobą jest Mohamed Iqbal, nazywany też jego 'duchowym ojcem'.
Najstarszą i może najciekawszą cześć historii terenu obejmującego dzisiejszy Pakistan znaleźć można - bez zaskoczenia - w miejscowym muzeum (ang. Lahore Museum). Większa część tego kraju położona jest w wielkiej dolinie rzeki Indus. To właśnie nad brzegami Indusu znajdują się najwcześniejsze ślady działalności Homo Sapiens (narzędzia i broń epoki kamienia sprzed 125 tyś. lat) na subkontynencie Indyjskim, a także pierwsze ślady cywilizacji, tzn. zorganizowanego zamieszkiwania. Za pierwsze miasta odpowiada tzw. Cywilizacja Doliny Indusu, której nieprzerwaną działalność datije się na 3300 - 1300 lat p.n.e. Wynalazek koła miał narodzić się ok. 3000 lat p.n.e., właśnie w dolinie Indusu, o czym świadczą miniaturowe zabawki wozów kołowych do zaprzęgu bawołów (obok innych niezwykłych starożytnych zabawek szczekających psów i in.). Jest to być może najznamienitsze osiągnięcie tej cywilizacji, i wynalazczości ludzkiej w ogóle, dla którego nie sposób odszukać odpowiedników w historii. Starożytni 'Hindusi' mieli także przeprowadzać operacje dentystyczne, a także grali w szachy (kamiennymi figurkami).
Na zdjęciu dziedziniec meczetu Shahadi, Lahore. Więcej zdjęć na Instagram: tu oraz tu.
Dharamsala, Indie.
